MPSC Combine Exam: Indian Polity Questions Papers with Answers | Aims Study Center

MPSC Combine Exam: Indian Polity Questions Papers with Answers

एमपीएससी संयुक्त परीक्षा (Indian Polity) टॉप-25 प्रश्न

सन २०१९ चे एमपीएससी दुय्यम संयुक्त पूर्व परीक्षेमधील राज्यशास्त्र घटकाच्या तयारीबाबत काही महत्वाचे मुद्दे लक्षात घेता अभ्यासाचे नियोहाना करताना मागील प्रश्नपत्रिकांचे विश्लेषण करणे आवश्यक आहे. आपल्या असे लक्षात येईल कि, एमपीएससी दुय्यम संयुक्त पूर्व परीक्षा राज्यशास्त्र या विषयामध्ये कोणता घटकावर किती प्रश्न आले तसेच आयोगाच्या काय अपेक्षा आहेत हे समूजन घ्यावे. नागरिकशास्त्र / राज्यशास्त्र- भारताच्या घटनेचा प्राथामिक अभ्यास, राज्य व्यवस्थापन(प्रशासन) आणि ग्राम व्यवस्थापन (प्रशासन) हा भाग स्वतंत्रपणे नमूद केला आहे. त्यामुळे स्पर्धा परीक्षा करणाऱ्या विद्यार्थाने स्वातंत्रपूर्व आणि स्वतंत्र्योत्तर अशा दोन खंडामध्ये नागरिकशास्त्र / राज्यशास्त्र अभ्यास करावा. जेणेकरून गोंधळ दूर होईल आणि नागरिकशास्त्र / राज्यशास्त्र समजण्यास सोपा होईल. एमपीएससी दुय्यम संयुक्त पूर्व परीक्षेमध्ये नागरिकशास्त्र / राज्यशास्त्र या घटकावर १५ प्रश्न विचारण्यात येतात.

मात्र सन २०१९ चे प्रश्न पाहता जोड्या लावणे व तसेच बहुपर्यायी प्रश्न विचारण्यावर आयोग भर देत आहे. भारताच्या घटनेचा प्राथामिक अभ्यास, राज्य व्यवस्थापन(प्रशासन) आणि ग्राम व्यवस्थापन (प्रशासन) यांचा मुद्देसूद अभ्यास करावा कारण इ.स बाबत गोंधळ बऱ्याच वेळेस होतो. भारताच्या घटनेचा प्राथामिक अभ्यास करताना चालू घडामोडी- जागतिक तसेच भारतातील राज्यघटनांचे परीक्षेच्या दृष्टीने अभ्यास करावा.

१. प्रशासनावरील न्यायिक नियंत्रणाचा मुख्य उद्देश_______________हा असतो.

A) प्रशासकीय अंगाची मुखत्यारी आणि मनमानी काबूत ठेवणे
B) नागरिकांच्या तक्रारींचे निराकरण करण्यास साहाय्य करणे
C) नागरिकांच्या अधिकारांचे आणि स्वातंत्र्याचे रक्षण करणे
D) सरकारी अधिकाऱ्यांच्या चुकीच्या कृतींना आला घालणे व शिक्षा करणे

... Correct Answer C

२. राज्यपालांबद्दल अयोग्य विधानविचारात घ्या:

A) राज्यपाल हा राज्य विधिमंडळाचा एकात्मिक भाग नाही. 
B) राज्यपालास कार्यकाळाची सुरक्षितता नसते.
C) राज्यपालास केंव्हाही राष्ट्रपती पदावरून हटवू शकतो.
D) राज्यपालास राष्ट्रपती कोणत्या कारणास्तव पदावरून हटवू शकतो याबाबतीत राज्यघटनेत कोणताही उल्लेख नाही.

... Correct Answer A

३. राज्यपाल व नेमणुकीचे ठिकाण यांची अयोग्य जोडी ओळखा: [06 जुलै 2021]

A) थावरचंद गहलोत - कर्नाटक 
B) मंगुभाई छगनभाई पटेल - मध्य प्रदेश 
C) बंडारू दत्तात्रेय - हरियाणा 
D) सत्यदेव नारायण आर्य - झारखंड 

... Correct Answer D
सत्यदेव नारायण आर्य - त्रिपुरा

४. भारतीय संविधानाच्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष___________हे होते?

A) सच्चिदानंद सिन्हा 
B) डॉ. राजेंद्र प्रसाद 
C) सरदार वल्लभभाई पटेल
D) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
E) मानवेंद्रनाथ रॉय

... Correct Answer D 

५. राज्याचा महाधिवक्ता आपल्या पदाचा राजीनामा कोणाकडे सोपवितो?

A) राज्याच्या उच्च न्यायालयाचा मुख्य न्यायाधीश 
B) संबंधित राज्याचा राज्यपाल 
C) भारताचा राष्ट्रपती 
D) संबंधित राज्याचा मुख्यमंत्री 

... Correct Answer B

६. भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद-39 मध्ये खालीलपैकी कोणती/कोणत्या तरतूद/तरतुदींचा समावेश नाही?

A) पुरुष व स्त्रिया या दोघांनाही समान कामाबद्दल समान वेतन
B) उपजीविकेचे पुरेसे साधन मिळविण्याचा हक्क स्त्री व पुरुष नागरिकांना सारखाच असावा.
C) ग्रामपंचायतींचे संघटन
D) वरील सर्व बरोबर

... Correct Answer C 

७. भारतीय संघ राज्याचे वर्णन "एकात्म किंवा अद्भुत प्रकारचे संमिश्र राज्य" असे कोणी केले आहे?

A) ग्रॅनव्हिले ऑस्टीन
B) सर आयव्हर जेनिंग्ज
C) दुर्गा दास बासू
D) के. सी. व्हिअर
E) डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

... Correct Answer A

८. खालीलपैकी कोणती विधाने योग्य आहेत?१. विधान परिषद निर्माण करण्यासाठी संबंधित राज्याच्या विधान सभेने हजर राहून मतदान करणाऱ्या सदस्यांच्या 2/3 बहुमताने ठराव पास करणे आवश्यक आहे.२.विधान परिषद निर्माण करण्यासाठी संसदेत 2/3 सदस्यांच्या बहुमताने ठराव पारीत करणे गरजेचे आहे.

A) फक्त १ 
B) फक्त २ 
C) १ आणि २ दोन्ही 
D) वरीलपैकी एकही नाही 

... Correct Answer A

९.भारतीय राज्यघटनेच्या अनुच्छेद-32 अन्वये खालीलपैकी कोणत्या प्रकारच्या आदेशाची तरतूद सुस्पष्टपणे केलेली नाही?

A) निषेधाज्ञा 
B) प्रतिषेध 
C) अधिकार- पृच्छा 
D) उत्प्रेक्षण

... Correct Answer A

१०. खालीलपैकी अयोग्य जोडी ओळखा:

A) 243 क- ग्रामसभा
B) 243 घ- जागांचे आरक्षण
C) 243 ख- पंचायतीची स्थापना
D) 243 ट- ग्रामपंचायतीची स्थापना

... Correct Answer D

११. 1935 च्या कायद्याविषयी कोणते विधान चूक ते ओळखा

A) अँग्लो इंडियन, भारतीय ख्रिश्चन, शीख हे मतदारसंघ तयार केले. 
B) संघ न्यायालयाची स्थापना 
C) भारतीय उच्च आयुक्त पदाची निर्मिती.  
D) 'दुहेरी शासनव्यवस्थेपेक्षा वाईट कायदा' असे वर्णन राजगोपालाचारी यांनी केले. 

... Correct Answer C

१२.भारतीय राज्यघटनेच्या खालीलपैकी कोणती तरतुदी 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी लागू झाली नाही?

A) नागरिकत्व 
B) निवडणूका
C) मूलभूत अधिकार 
D) अंतरिम संसद

... Correct Answer C

१३. भारतीय संविधानाच्या कलम ५१ (अ) मध्ये खालीलपैकी कोणते मूलभूत कर्तव्य नाही?

A) देशाचे रक्षण करणे व आव्हान केले जाईल तेव्हा राष्ट्रीय सेवा बजावणे.
B) विज्ञाननिष्ठ दृष्टीकोन, मानवतावाद आणि शोकबुद्धी व सुधारणावाद याचा विकास करणे.
C) पालकाने पाल्यास ६ ते १४ वर्षापर्यंत शिक्षणाची संधी उपलब्ध करून देणे. 
D) राष्ट्रीय दृष्ट्या महत्वाचे स्मारके स्थाने व वास्तू यांचे संरक्षण करणे.

... Correct Answer D

१४. खालीलपैकी कोणत्या प्रकरणात भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने राज्यघटनेच्या मूलभूत संरचनेत संसदेला बदल करता येणार नाही असा निर्णय दिला? 

A) शंकरी प्रसाद विरुद्ध भारत सरकार 
B) गोलकनाथ विरुद्ध पंजाब राज्य 
C) केशवानंद भारती विरुद्ध केरळ राज्य 
D) मिनर्व्हा मिल्स लि. विरुद्ध भारत सरकार 

... Correct Answer C

१५. भारताच्या___________या पदाच्या निवडणुकीसाठी किमान 20 मतदार हे प्रस्तावक आणि 20 मतदार हे अनुमोदक असणे आवश्यक असते?

A) राष्ट्रपती 
B) उपराष्ट्रपती
C) राज्यसभा अध्यक्ष
D) राज्यपाल 

... Correct Answer B

१६.खालीलपैकी कोणती मार्गदर्शक तत्त्वे ही मूळ राज्यघटनेचा भाग नव्हती, परंतू त्यांचा समावेश नंतर घटनादुरुस्तीद्वारे झाला?

A) उत्पन्नातील विषमता कमी करणे.
B) पर्यावरणाचे संरक्षण व संवर्धन आणि वने व वन्य जीवसृष्टीचे रक्षण करणे.
C) समान न्यायाची शाश्वती आणि गरिबांना मोफत कायदेविषयक सहाय्य.
D) वरील सर्व बरोबर

... Correct Answer D

१७.खालीलपैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत?

A) संसद कर रद्द करू शकते. 
B) संसद कर कमी करू शकते. 
C) संसद कर वाढवू शकत नाही. 
D) वरील सर्व 

... Correct Answer D

१८. प्रश्नोत्तरांचा तास आणि सभागृहाचे कामकाज यांच्या मधल्या काळाला शून्य प्रहर म्हणतात, ही संकल्पना केंव्हापासून प्रत्यक्षात आली?

A) 1962
B) 1952
C) 1972
D) 1982

... Correct Answer A

१९. खालीलपैकी योग्य जोडी ओळखा:

A) राजकीय तत्त्व- ग्रामपंचायतीची स्थापना
B) आंतरराष्ट्रीय तत्त्वे- शांततापूर्ण सह अस्तित्व
C) आर्थिक तत्त्वे- रोजगार उपलब्ध करणे. कामाचा हक्क
D) वरील सर्व बरोबर

... Correct Answer D

२०. कोणत्या वर्षी संसदेने PESA कायदा मंजूर केला?

A) 1987
B) 1989
C) 1996
D) 2004

... Correct Answer C

२१) राज्यघटनेच्या कोणत्या कलमामध्ये हिंदी भाषेचा प्रसार वाढविणे, ती भारताच्या संमिश्र संस्कृतीच्या सर्व घटकांना अभिव्यक्तीचे माध्यम म्हणून उपयोगाला येईल अशा पद्धतीने तिचा विकास करण्याची जबाबदारी केंद्र शासनास दिली आहे?

A) कलम 343
B) कलम 348
C) कलम 350
D) कलम 351

... Correct Answer D

२२. खालीलपैकी कोणते मूलभूत कर्तव्य नाही?

A) भारताच्या सार्वभौमत्त्वाचे रक्षण करणे
B) वैज्ञानिक दृष्टिकोन स्वीकारणे.
C) नियमित कर भरणे.
D) सार्वजनिक संपत्तीचे रक्षण करणे.

... Correct Answer C

२३. भारतीय राज्यघटनेच्या दुसऱ्या परिशिष्टामध्ये काही पदाधिकाऱ्यांचे मानधन, भत्ता, विशेषाधिकार आणि इतर बाबी यांचा समावेश आहे. खालीलपैकी कोणता पदाधिकारी यांत समाविष्ट नाही?

A) विधानसभेचे उपसभापती
B) विधानपरिषदेचे उपाध्यक्ष
C) भारताचा महाधिवक्ता
D) भारताचे नियंत्रक व महालेखापरीक्षक

... Correct Answer C

२४. कोणत्या राज्य सरकारच्या कालावधीत "एक राज्य एक संघटना" असे घोषवाक्य बनविले होते?

A) तृणमूल काँग्रेस
B) जनता दल सरकार
C) जनता पक्ष सरकार
D) भारतीय जनता सरकार

... Correct Answer C

२५. खालीलपैकी अयोग्य जोडी ओळखा:

A) डॉ. सच्चिदानंद सिन्हा- घटना परिषदेचे तात्पुरते अध्यक्ष
B) डॉ. राजेंद्र प्रसाद- मसुदा समितीचे कायमस्वरूपी अध्यक्ष
C) सर बि.एन. राव- घटना परिषदेचे संवैधानिक सल्लागार
D) जवाहरलाल नेहरू- उद्दिष्टांचा ठराव

... Correct Answer B